Ipar Euskal Herriak okzitaniera gaskoiari bere sustengua azkartzen dio

Astearte honetan, maiatzaren 27an, Antton Curutcharry kultura eta hizkuntza politiketako lehendakariordeak, eta Yves Pons Sames herriko auzapezak okzitaniar gaskoiaren alde lortutako aurrerapauso nagusiak aurkeztu dituzte.

Eguneratzea:2025ko maiatzaren 28a

Zerrendara itzuli Berriak

« De Cap tau Monde ! » deialdiaren 6. edizioak 25.000 euroko diru-laguntza esleitzen du, gaskoi okzitanieraren transmisioa eta hedapena sustatzen duten ekimenak babesteko. Hautatutako irabazleek Euskal Hirigune Elkargoaren babes eta jarraipen indartua jasotzen dute. Clarenza elkarteak laguntza jasoko du gaskoiaren sustapena egiteko Bastidan antolatutako hiru ekitaldi nagusitan: Primaderan, La Guinguette la Joyeuse eta Larrazkenean. Elkarteko harreman publikoetako arduradun Alexis Benoit-Colain prentsaurrekoan izan da.

Hezkuntza-eskaintzaren sendotzea

2025eko ikasturtean, “gaskoi indartua” sail bat irekiko da Samatze-Hastinga eskola publikoan (RPI), eta hori urrats garrantzitsutzat hartu da belaunaldi berriei hizkuntza transmititzeko bidean. Hiru orduko irakaskuntza ez-linguistikoa emango da gaskoi hizkuntzan. Hau izango da halako bigarren esperientzia, Bidaxunen abiatu zen aurrena: han, 36 haurrek astean 12 orduko irakaskuntza jasotzen dute gaskoi okzitanieraz, haurtzaindegitik bosgarren urtera arte. Gainera, aurten 63 ikaslek hautatu dute okzitaniera hautazko irakasgai gisa Bidaxuneko kolegioan. Antzeko proiektu bat martxan jar liteke Akamarreko eskola publikoan hurrengo ikasturtean edo 2026an.

Herrien aldeko ekintzak

Aitzindari den aurrerapen-kontratu bat sinatu da Samatze herriarekin. Horri esker, 2025eko urtarriletik aitzina, udal-langile batek gaskoi okzitanieraren prestakuntza jasoko du, hizkuntza herriko etxeko zerbitzuetan txertatzeko helburuarekin. Tresna hau tokiko politikaren eta herriko etxeen zuzeneko babesaren baitan kokatzen da.

Kultura eta gazteria arloko bitartekaritza

Euskal Hirigune Elkargoa arte eta kultura bitartekaritza garatzen ari da gazteen artean, 2025–2026 ikasturtean Bidaxunen burutuko den Hezkuntza Artistiko eta Kulturaleko proiektu baten bidez, baita gaskoi okzitanierazko sorkuntza artistikoari emandako sostenguaren bidez ere, 2024an Cosina’m ua istòria antzerkiaren egokitzapenarekin egin zen bezala.

Sentsibilizazio tailerrak eta turismoaren balorizazioa

2023ko abuztutik, gaskoi hizkuntzako hastapen tailerrak antolatu dira herrietan, CFPÒC erakundearekin elkarlanean. Bestalde, sei Tèrra Aventura ibilbide eta Bidaxuneko Agramondar gazteluko Escape Game jokoa ere erabilgarri dira orain gaskoi okzitanieraz, hizkuntzaren presentzia indartuz tokiko turismo-eskaintzan.

Herritarren sostengua

Gaur egun, 6.000 hiztun baino ez dira gelditzen Aturri-behereko 15 herrietan, eta 8.400 lagunek ulertzen dute gaskoi hizkuntza. Kopuru horiek etengabe jausten ari dira, eta horrek erakusten du hizkuntzaren biziberritzea premiazkoa dela. Hiztunen kopurua gutxitzen ari den arren, biztanleen %77k adierazi du prest dagoela okzitaniar kultura eta hizkuntza mantendu eta garatzearen aldeko ekimen publikoak babesteko. Horrek erakusten du ondare horren balioaz jabetze kolektiboa gero eta handiagoa dela.

Orain