Episòdi 2 : Hemnas au tribalh : copar lo plafon de veire
Lo plafon de veire qu'ei ua realitat a la quau la màger part de las hemnas son un dia confrontada. Ua sòrta de barrèra invisibla e inconscienta qui frena la lor carrièra e que'us empacha d'accedir aus plus hautas foncions. Entà la militanta Elisabeth Charriau, qui ei estada de tots los combats feministas a País Basco despuish près de 30 ans, l'expression que revèla en realitat un sistèma de pensadas patriarcau enqüèra pregondament ancorat dens las nostas societats. Qu'apèra a un tressaut collectiu .
Actualizat lo : 3 March 2025
L'expression « plafon de veire » qu'ei apareishuda dens las annadas 70 aus Estats Units. A travèrs aqueth concèpte, la defensora feminista Marilyn Loden que volèva descríver los obstacles invisibles qui, maugrat los drets reaus aquesits, qu'empachavan tostemps las hemnas d'accedir aus plus hautas esfèras de la societat. Entà Elisabeth Charriau, anciana psicològa a l'espitau de Baiona e engatjada despuish près de 30 ans sus aqueras questions, sustot dens lo collectiu EBA e deu Conselh de desvolopament, « aqueth empach qu'ei ua construccion sociau qui fonciona despuish sègles e qui ei luenh d'aver desapareishuda ! ».
Ua realitat plan vededera
Que sufigó d'espiar las chifras entà se'n convéncer. En França, las hemnas que representan près de 49% de la populacion activa mes solament 12% de las foncions de direccion dens las petitas e mejanas enterpresas. A aquò, que s'ajustan de las disparitats salariaus enqüèra importantas . Las tribalhairas qu'aucupan las pòstas dab lo manca de responsabilitats mentre que son pr'aquò mei diplomadas que los lors omològues masculins uei. L'esfèra politica n'escapa pas a la règla . Maugrat progrès notables, sustot devuts a las obligacions de paritat, lo poder que demora enqüèra majoritàriament l'apanatge deus òmis . Las hemnas ne son pas que 20 % a dirigir ua comuna en França e mensh d'un tèrç au cap d'ua region.
Un problèma de representacion sociau
Entà Elisabeth Charriau, qu'ei tot un sistèma qui cau desconstrusir. « lo problèma qu'ei pregond . Qu'ei ligat a las nostas representacions sociaus », ce descriu. « lo patriarcat en ligam dab lo capitalisme que ns'incitana èste los mei hòrts . E dens l'imaginari collectiu e l'educacion qui quauqu'un ns'inculca, que son los dròlles qui dominan, pas las dròllas. » Sortir d'aqueths esquèmas ne's harà pas naturaument . Lo combat entà l'egalitat que passa, segon era, per ua accion determinada deus poders publics. França qu'a dejà adoptat de nombrosas mesuras coercitivas en la matèria. Dens lo camp politic, dens la foncion publica mes tanben dens lo monde de l'enterpresa, la lei qu'impausa règlas entà tenhèra cap a mei de paritat.
Demorar optimistas !
Entà l'activista, los dispositius metuts en plaça que son l'arbo qui amaga lo bòsc. « las obligacions que son tostemps assortidas de condicions », ce planh, en citant com exemple la reglamentacion sus las listas paritàrias a las eleccions locaus qui s'adreça pas a las municipalitats de mensh de 1000 abitants. « A País Basco, si las 118 comunas (NDRL : sus 158) qui son pas concernidas per la lei que l'aplicavan volontàriament, aquò que cambiaré lo dar . » Ua insufisença deus tèxtes qui's retròba tanben dens lo sector economic on solas las enterpresas de mei de 500 salariats que son tienudas d'includir ua quòta de hemnas de 40% dens los conselhs d'administracion e de susvelhança.
Mes lo combat n'ei pas perdut, que vòu créder Elisabeth Charriau. La sexagenària, qui sauneja que lo son territòri posca balhar l'exemple, que ved progressivament las mentalitats evoluar. « Quan n'aurà pas la competéncia, la Comunautat d'Aglomeracion País Basco qu'a causit de's sasir d'aqueth subjècte. » Despuish quate ans, ua comission Egalitat Hemnas-Òmis qu'amassa personalitats de diferents maines entà debàter d'aqueras questions e trobar solucions locaument. Lo grop de tribalh, en ligam dab lo Conselh de desvolopament, qu'a per exemple editat un guida a l'atencion de las comunas entà los ajudar a començar politicas mei egalitàrias. « E que son de mei en mei nombrosas de's mobilizar », que constata dab plaser Elisabeth Charriau qui vòu véder dens aqueth ardalh d'engatjament un messatge d'espèr entà las generacions futuras.
Véder tots los episòdis de la websérie « 8 de març : aqueras hemnas qui copan lo plafon de veire »