Desvolopar las mobilitats duradissas
Entà incitar abitants e actors economics a cambiar las lors costumas e baishar las emissions de gas a efèit de sarra deu sector, la Comunautat d'Aglomeracion País Basco, peu son Sindicat de las Mobilitats, qu’investeish massivament dens lo desvolopament de l'auhèrta de transpòrts publics, las mobilitats doças e la descarbonacion de la soa flòta de veïcules. L'objectiu qu'ei que la mitat deus desplaçaments e’s hàcia autament que'n veitura.
Actualizat lo : 22 November 2024
Los desfís a relhevar
- Desvolopar los transpòrts en comun entà que la lor utilizacion e passe de 4% deus trajèctes uei a 11% en 2030 ;
- Aumentar massivament las practicas ciclablas entà portar-las a hautor de 8 % deus nòstes desplaçaments (contra 1% uei) d'ací 2030 ;
- Favorizar la marcha a pè sustot entaus desplaçaments de mensh de 1km ;
- Baishar drasticament las emissions de gas a efèit de sarra deu sector deus transpòrts. L'electricitat e lo gas que cobriràn 90 % deus besonhs de la mobilitat de cap a 2050.
Las accions dejà engatjadas
- Autanlèu la soa creacion en 2017, la Comunautat d'Aglomeracion País Basco qu'a hèit deus transpòrts ua prioritat, mercant la volontat deus elegits deu territòri de transformar en pregondor lo hialat e d'investir entà mobilitats mei duradissas. Le Plan de Mobilitats País Basco-Ador qu'ei votat en març de 2022 ;
- Entà desengorjar los èishs rotèrs mei denses, lo Sindicat de las Mobilitats que pona sus transpòrts en comun a haut nivèu de servici dab vias entièrament reservadas. La prumèra linha de Tram'bus (T1, Hauts de Baiona-Comuna de Biàrritz) qu'entra en servici en 2019. Puish, ua dusau linha qu'ei bastida en 2021 enter Tarnòs e Marrac, perlongada dinc a Technocité despuish seteme de 2024 e qui anarà dinc a Bassussari en 2026. En tot, las duas linhas que cobreishen 25km de hialat. Ua tresau linha de bus a haut nivèu de servici enter Endaia e Baiona, laureat de l'aperet a projècte de l'Estat « Transpòrt en comun en site net », qu'ei en projècte ;
- En aviar ua mèrca e ua bilheteria unica TXIK TXAK, lo Sindicat de las Mobilitats qu'a tanben volut har mei legedera la soa auhèrta globau. Despuish 2022, ua sola carta d'abonament que sufeish entà desplaçà’s d'un endret a l'aute deu territòri, quan i avèva abans un detzenat de tarificacions diferentas. Lo site Internet e l'aplicacion mobila que permeten de calcular lo son trajècte sus l'ensemble de las linhas, de seguir los passatges deus bus en temps reau e de crompar los sons tiquets en linha ;
- Ua tarificacion solidària dinc a 75% de reduccion qu'ei estat hicada en plaça entaus seniors, los joens e las personas a febles revienuts ;
- Lo Sindicat de las Mobilitats que melhora tanben los sons servicis « in-situ » en simplificant la crompa deus tiquets peu shens contacte o per SMS, en metent en plaça lo wifi dens los bus o en equipant los arrèsts dab ua senhaletica numerica ;
- Dens lo medish temps, l'auhèrta de transpòrts publics TXIK TXAK que coneish ua petita revolucion. A partir deu 6 de genèr de 2025, lo hialat que serà modificat en pregondor dab mei de frequéncia de passatge deus Tram'bus, bus e cars suus èishs màgers. Sus las zònas non cobèrtas, un servici de transpòrt a la demanda que prenerà lo relai. Lo País Basco que serà atau lo prumèr hialat zèro zòna blanca en transpòrt public de França. L'objectiu qu'ei que la mitat deus desplaçaments e’s hàcian autament que'n veitura (cotranspòrt, bicicleta, marcha, transpòrt en comun). Un site Internet dedicat qu'ei estat creat entà amuishar las transformacions a viéner suu hialat. Lo Sindicat qu'assegura, en mei, lo transpòrt quotidian de 15 000 escolans sus tot lo territòri ;
- Entà facilitar lo repòrt bus/veitura o bus/tren, lo Sindicat de las Mobilitats que malha lo territòri de parcatges-relais (P+R) a l'entrada de las aglomeracions e de las pausas ferroviàrias. 9 parcatges que son dejà estats bastits e 7 autes que son prevists entà ua capacitat totau de 2500 plaças. Que renòva tanben completament las zònas d'accès a las garas e que crea Pòles d'Escambis Multimodaus qui connectan l'ensemble deus hialats (bus/tren/pistas ciclablas). Los de la gara de Baiona e d’Endaia que son dejà amainatjats. Que seguiràn lèu Biàrritz, Sent Joan de Lutz e Maignon Anglet/Baiona. E entà har baishar lo còst deus trajèctes, lo Sindicat que prepausa autanlèu lo 6 de genèr de 2025 ua auhèrta navèra TXIK TXAK + TER sus tot lo País Basco ;
- En parallèle d'aqueras accions, lo Sindicat qu'encoratja lo cotranspòrt en remborsant las còstas conductor dinc a 150 € per mes e en auherint la gratuitat aus passatgèrs. Que promou tanben l'autopartatge dab ua auhèrta coblada enter TXIK TXAK e lo servici de partatge d'autòs electricas AUPA Citiz (còstas d'inscripcion e 3 mes d'abonament auhèrts + un crèdit de 20 €) ;
- Per çò qui ei de la bicicleta (1% deus nòstes trajèctes uei), aquí tanben, lo territòri qu'investeish massivament en bastint pertot on ei possible navèras pistas ciclablas. D'ací 2027, lo hialat ciclable deu País Basco que serà atau quasi multiplicat per dus, passant de 140 a 260 km per un budget globau de près de 30M de €. En parallèle, lo Sindicat de las Mobilitats qu'amainatja bicicletas-estacions securizadas dens las vilas (7 que son dejà estadas creadas e 11 que son en prevision) e qu'a obèrt despuish 2022 un servici de guardèra de bicicletas a gratis pendent l'estiu sus 10 plajas de la còsta basca. Tanben, entà encoratjar los abitants a pedalar, lo Sindicat que prepausa un dispositiu de locacion de bicicleta de durada braca a prètz redusits e que prepausa ua auhèrta coblada TXIK TXAK dab las bicicletas Pony. 800 bicicletas en liure servici que son despartidas dens 150 punts d'estacionaments suu litorau. Qu'organiza tanben cada annada, borsas a las bicicletas dab las associacions deu territòri ;
- Entà cambiar en pregondor las nòstas costumas de desplaçaments, lo Sindicat que tribalha tanben sus l'educacion. Qu'acompanha las enterpresas e establiments escolars dens las lors afranquidas e que sostien accions pedagogicas com l'iniciativa Car à pattes o lo challenge de las mobilitats interescòlas ;
- Fin finala, per çò qui ei de l'enjòc de transformacion de la logistica urbana, lo Sindicat qu'a signat dab los professionaus deu sector deus transpòrts ua carta qui a per mira de promòver solucions mensh emetedoras de gas a efèit de sarra ;
- Deu son costat, lo Sindicat que moderniza tanben la soa flòta de bus qui serà zèro emission d'ací 2035 suu litorau (dejà 40% en 2025). Los cars que circulan dab idrocarburs reciclats sus la rèsta deu territòri entà limitar l'extraccion de petròli.
Ua escaduda creishenta
Lo hialat de transpòrts TXIK TXAK qu'a transportat 12 milions de viatjaires en 2023. La frequentacion deu hialat qu'ei en aumentacion de 10 % despuish tres ans.
Los obradors a miar enqüèra
- Lo 6 de genèr de 2025, lançament deu hialat navèth TXIK TXAK (+20% d'auhèrta suu litorau, +113% suu retro-litorau e +68% sus l'interior) ;
- Prolongacion de la linha T2 dinc a Bassussari Makila en 2026 e construccion d'un parcatge-relai ;
- Perseguida deus obradors d'amainatjament d'itineraris ciclables, creacion de 11 navèras bicicletas-estacions sus las pausas ferroviàrias d’Itsasso, Vilafranca e Ustàritz, las garas de Sent Joan de Lus, Biàrritz, Endaia, Urt e Cambó e los parcatges-relais de Sent Joan de Lus (Chantaco e Ilargia) e Baiona (Hauts de Baiona) ;
- Transformacion deus abòrds de las garas de Sent Joan de Lus e Biàrritz (prumèra partida deus tribalhs en 2025) en Pòles d'Escambis Multimodaus ;
- Amainatjament de 3 navèths parcatges-relais a Vilafranca, Urt e Bassussari Makila.
- Dab la Region Novèla Aquitània, ahortiment progressiu de l'auhèrta de tren (5 trens suplementaris autanlèu 2025 enter Endaia, Baiona e Dacs) entà arribar cap a 2032 a la creacion d'un RER basco-landés qui ligarà San Sebastian a Dacs cap au Nòrd e Sent Jan deu Pè deu Pòrt e Pau a l'Èst.
Vosauts tanben, engatjatz-vse !
- Un haish de possibilitats que s'auhereishen a vosautes uei entà redusir l'usatge de la vòsta auto au quotidian o quitament rotlar diferentament. Que podetz tanben privilegiar la marcha e la bicicleta, sustot sus las distàncias bracas ;
- E ètz cap d'enterpresa ? Encoratjatz los vòstes emplegats a cambiar las lors costumas de desplaçament ;
- E ètz ua comuna ? Desvolopatz las mobilitats doças locaument e incitatz los abitants a modificar las lors costumas.
Ua escaduda creishenta
Lo hialat de transpòrts TXIK TXAK qu'a transportat 12 milions de viatjaires en 2023. La frequentacion deu hialat qu'ei en aumentacion de 10 % despuish tres ans.
Los obradors a miar enqüèra
- Lo 6 de genèr de 2025, lançamentdeu hialat navèth TXIK TXAK (+20% d'auhèrta suu litorau, +113% suu retro-litorau e +68% sus l'interior) ;
- Prolongacion de la linha T2 dinc a Bassussary Makila en 2026 e construccion d'un parcatge-relai ;
- Perseguida deus obradors d'amainatjament d'itineraris ciclables, creacion d'11 navèras bicicletas-estacions sus las pausas ferroviàrias d'Itxassou, Vilafranca e Ustaritz, las garas de Sent Joan de Lutz, Biàrritz, Hendaia, Urt e Kanbo e los parcatges-relais de Sent Joan de Lutz (Chantaco e Ilargia) e Baiona (Hauts de Baiona) ;
- Transformacion deus abòrds de las garas de Sent Joan de Lutz e Biàrritz (prumèra lesca d'òbras en 2025) en Pòles d'Escambis Multimodaux ;
- Amainatjament de 3 navèths parcatges-relais a Vilafranca, Urt e Bassussary Makila.
- Dab la Region Novèla Aquitània, ahortiment progressiu de l'auhèrta de tren (5 trens suplementaris autanlèu 2025 enter Hendaia, Baiona e Dacs) entà abotir a l'orizont 2032 a la creacion d'un RER basco-landés qui religarà San Sebastian a Dacs cap au Nòrd e Sent Jan-Pè-de-Pòrt e Pau a l'Èst.
Vosauts tanben, engatjatz-vse !
- Un ahoalh de possibilitats que s'auhereishen a vosautas uei entà redusir l'usatge de la vòsta auto au quotidian o quitament rotlar diferentament. Que podetz tanben privilegiar la marcha e la bicicleta, sustot sus las cortas distàncias ;
- E ètz cap d'enterpresa ? Encoratjatz los vòstes emplegats a cambiar las lors costumas de desplaçament ;
- E ètz ua comuna ?Desvolopatz las mobilitats doças locaument e qu'incitatz los abitants a modificar las lors costumas.
E’vs trobatz quauquarren de manca ?