Que crompi produits locaus e de sason

Har la causida d'ua alimentacion gessida de produits locaus, de qualitat e de sason qu'a impactes benefics sus la nosta santat e lo noste environament. En vadent consom’actor, que podetz egaument sostiéner l'agricultura basca e assegurar ua justa remuneracion deus paisans. Aquí de las pistas entà saber on crompar los vòstes produits alimentaris.

Actualizat lo : 22 November 2024

Euskaraz irakurri

Que crompi produits bio

Certifié AB : agriculture biologique. Contrôlé par FR-BIO-01 Agriculture UE - Non UE

L'Agricultura biologica (AB) qu'ei un mòde de produccion respectuós de l'environament, deu benestar animau e deu tribalh deus agricultors. L'AB que defendó l'utilizacion de produits quimics de sintèsi (pesticidas, fongicidas, etc.), los OGM (Organismes Geneticament Modificats) e las produccions hòra-sòu. L'AB qu'ei basada sus ua luta biologica contra los desguastaires, la practica de rotacions de culturas, lo benestar deus animaus, lo ligam a la pastura e deus suenhs basats sus la prevencion.

Los produits bio que son reconeisheders gràcias au logo AB (logo nacionau) e au logo Eurofeuille qui garanteish lo respècte de la reglamentacion bio europèa.

Retrobatz : 

Que crompi produits bordièrs e locaus

Lo labèl bordièr IDOKI

IDOKI qu'ei un labèl bordièr engatjat qui ei enquadrat per l'Associacion deus Productors Bordièrs de País Basco (APFPB). Que promòu ua produccion bordièra a talha umana e en relacion dirècta dab los consumeires. Declinadas dens un quasèrn de las cargas estricte, las practicas d'aquera agricultura paisana « sincèra e ciutadana » que son controladas per un organisme extèrne/independent .

Uei, la definicion deu tèrme « bordièr » n'ei pas enquadrada règlementairement, lhevat entà las familhas de produits seguentas : hormatges, poralhas, ueus, gròs bovins e pòrcs en Labèl Roi. Los produits bordièrs que deven èstes produsits e transformats sus l'espleitacion e estar elaborats segon tecnicas tradicionaus.

Bienvenue à la ferme

Lo hialat « Benvenguda a la Bòrda »

« Benvenguda a la Bòrda » qu'ei un hialat nacionau de venta dirècta e d'arcuelh a la bòrda. Que compta en França près d'8 000 bòrdas aderentas federadas per las Crambas d'agricultura. A País Basco, lo hialat qu'ei gerit locaument per l'associacion Benvenguda a la Bòrda en Bearn e País Basco. 

Las bòrdas que pòden prepausar ua auhèrta diversificada : venta dirècta de produsits bordièrs, aubergaments (cobadas, crambas d'òstes, campatges, etc.), lésers (fèrme equèstre, descobèrta e pedagogica), restauracion a la bòrda. Las bòrdas que s'engatjan a respectar las diferentas cartas de qualitat metuda en plaça per l'organisme.

Los productors bordièrs engatjats dens la carta de « Benvenguda a la Bòrda »

Que consumeishi aliments de sason

La hruta e los legumes

S'alimentar de hruts e legumes de sason, qu'ei consumir produits mei rics en nutriments, mei saborós e responent aus nostes besonhs nutricionaus qui évoluents au briu de l'annada. Pr'amor que benefícian de condicions optimaus entau lor brot, la hruta e legumes de sasons que hèn l'objècte de mensh de tractaments e que son culhits a maturitat . Optar entà produits de sason disponiblas locaument que permet de favorizar lo desvolopament deus circuits corts e de limitar los transpòrts de vitalhas alimentàrias en provenença d'autas regions o país. 

Lo calendari de la hruta e deus legumes de sason de l'ADEME

Los peishs e hruts de mar

Los peishs e los hruts de mar qu'an egaument ua sasonalitat, qui's basa suus cicles de reproduccion e que garanteish la proteccion de las espècias . Los consumir a la bona sason que permet d'aver accès a ua melhora qualitat gustativa e de limitar lo risc de diminucion, quitament d'ahonida de las resèrvas alieuticas. 

Lo calendari deus peishs de sason de Santat publica França

Que crompi en circuit cort e de proximitat

Lo tèrme « circuit cort » hèit referéncia a un hialat de distribucion dens lo quau i a au maximum un sol intermediari enter lo productor e lo consumeire. La nocion de « circuit de proximitat » que designa era ua febla distància geografica enter lo productor e lo consumeire, podent anar de 0 a 200 km (nada definicion precisa n'estant pas actée).

Privilegiar las crompas de produits alimentaris en circuit cort e de proximitat que permet de respóner a enjòcs economics (creacion de valor aponduda, manteniment e creacion d'emplecs non délocalisables, juste prèmi tant entaus productors qui los consumeires), sociaus (ligam qu'entra productors e consumeires), territoriaus (mesa en valor deus produits e saber-har deu territòri) e environamentaus (relocalizacion de la consomacion de produits locaus).

Los circuits corts alimentaris e de proximitat que son multiplas a l'escala de País Basco :

  • Venta dirècta a la bòrda ;
  • Venta susmercatsde plen vent, deus mercats de productors, deus Mercats de Productors de País®, de las hèiras gastronomicas (ua cinquantena d'eveniments organizats suu territòri de faiçon setmanèra o sasonèra) ;
  • Venta au près de gropaments de consumeires : qu'existeish 33 AMAP (Associacion entau Manteniment d'ua Agricultura Paisana) e de nombrosas associacions de consumeires ;
  • Venta au près de consumeires individuaus (liurason en punts d'encontre o a domicili) ;
  • Punts de venta collectius de productors : ua quinzena de botigas de productors e de drive (dab comanda sus Internet) que son despartits suu territòri ;
  • Venta au près deus detalhaires (especializats e especierias), granas e mejanas susfàcias, restaurants collectius e comerciaus.

Que crompi en dirècte au près d'un collectiu de productors bordièrs

Deus productors que hèn la causida de's regropar entà prepausar ua gamma comuna de produsits bordièrs, locaus e de qualitat, accessiblas dens un lòc de venta fisica e/o sus un site de comanda en linha dab liurason a domicili e/o retirament sus un site dedicat.

Qu'existeish ua quinzena de punts de venta collectius (compausats d'a minima 3 productors associats) despartits sus l'ensemble de País Basco. Gerits per paisans, que prepausan los produits bordièrs deus lors aderents qui pòden estar completats per autes produits (bordièrs, artisanaus, non alimentaris). Los critèris d'aprovesiment e modalitats de foncionament que son especificas a cada collectiu .

Lista de las botigas de productors :

Deus sites de venta en linha, dab liurason dens punts relais o a domicili a l'escala de País Basco :

Autas iniciativas :

  • MAKEAKO LABORARIAK: associacion de productors situada a Macaye qui prepausa cada setmana tistèths aus sons aderents.

Que m'engatgi dens un gropament de consumeires

Qu'existeish mantun gropament de consumeires a País Basco qui an vocacion a mutualizar la crompa de produits alimentaris, a crear ligam enter productors e consumeires atau com a assegurar un juste prètz. Generaument estructurats devath fòrma associativa, aqueths gropaments de consumeires qu'an cadun deus foncionaments especifics (natura e tipe de produits crompats, modalitats d'adesion e d'engatjament, foncionament, etc.).

Las Associacions entau Manteniment d'ua Agricultura Paisana (AMAP) a País Basco

Qu'existeish mei d'un trentenat d'AMAP a País Basco. Ua AMAP qu'ei un contracte enter consumeires e deus productors e que permet de formalizar un engatjament mutuau dens lo quau :

  • los consumeires que pagan los lors produits a l'avança, qu'accèptan los azards climatics, que recupèran los lors produits dens un lòc de distribucion (cada setmana o cada quinze dias) e que participan a la vita deu grop,
  • los productors que hèn pròva de transparéncia sus las lors practicas agricòlas, que respèctan la carta de l'agricultura paisana e que horneishen regularament produits de sason . 

Lista de las AMAP de País Basco

Las especierias cooperativas e participativas

Dens ua especieria cooperativa, los clients que son tanben cogérants de l'especieria . Aqueth tipe de projèctes que son sovent participatius, çò que significa que las tascas de gestion e de mantenença quotidianas de la botiga que son efectuadas benevòument peus clients cooperators .

Ací devath ua lista d'especierias cooperativas de País Basco : 

Aqueras listas ne son pas exaustivas . N'esitatz pas a nosauts sosméter las vòstas proposicions de complement.