Episòdi 3 - Ua colonia de vacanças entà tornar frequentar lo basco en familha
45 familhas qu'an participat aquera annada a la prumèra edicion de Familion’ Egonaldia. Un sejorn lingüistic d'un genre navèth entà réapprendre a parlar basco dab los sons mainatges en profieitant de las vacanças. A travèrs aquera experiéncia originau, lo collectiu Plazara que vòu tanben recrear ligam enter los abitants e lo lor territòri. Qu'èm anats interrogar los participants sus plaça.
Actualizat lo : 14 May 2025
Qu'ei ua colonia de vacanças drin particulara qui a imaginada lo collectiu ciutadan Plazara. Pendent ua setmana, mantua familha que partatja un sejorn en collectivitat, immergidas dens la lenga e la cultura bascas. Batejada Familion’ Egonaldia, l'experimentacion qu'a per mira d'encoratjar parents e mainatges a préner la costuma de parlar en euskara au quotidian. « N'existiva pas d'auhèrta d'aqueth tipe », qu'explica Eneko Gorri, responsable de projècte a Plazara. « Entaus parents, qu'èra tostemps lo dilèma, sia préner ua setmana de congèts entà apréner lo basco sia gardar los lors mainatges. »
Gràcias au sostien financèr de cinc institucions publicas, dont la Comunautat País Basco, e dab l'ajuda de quate partenaris - AEK, Uda Leku, Ebete e Dindaia – l'associacion que decideish d'innovar en creant aqueth concèpte navèth. « Que s'a federat los saber-har de cada estructura entà prepausar ua formula originau qui permétia d'apréner e de partatjar ua experiéncia dab los sons mainatges au còp », que persegueish lo responsable . Entad aquera prumèra edicion, 45 familhas que's son portadas volontàrias . Un ahuegament inesperat qui a largament despassat las esperanças deus organizators. « Que s'arcuelh personas d'univèrs plan diferents . Daubuas que vienen de Navarra, de Gipuzkoa, d'Alava, autas que son originàrias de Japon, d'Argentina. »

Tornar frequentar la lenga…
Dens la bastissa grana Arantzola d'Arbonne qui sèrv de refugi aus pensionaris, las jornadas que son regladas . Lo matin, deu temps que los mainatges s'amusan, los parents que son a har un tribalh de basco . Tots qu'an dejà basas mes que mancan d'assegurança entau parlar, com Maitena, vienuda temptar l'experiéncia dab Jone, la soa hilha de 5 ans, escolarizada a l'Ikastola de Bidart. « Qu'avèvi començat d'apréner lo basco quauquas annadas a mes ne s'a pas pres la costuma d'ac parlar a casa. » Entà la mamà joena, qui ditz mancar de temps entà seguir un còp de mei deus cors, l'iniciativa de Plazara qu'èra l'escadença perfèita de tornar nodar lo ligam. « Que'u volèvi mostrar que's pòt aver conversacions en basco, quan aurèi pas lo medish nivèu qu'era. Ací, que s'ac hè en s'amusant, qu'ei l'ideau . »
…e dab lo son territòri
Entà favorizar los escambis, los animators que meten endavant las vertuts deu collectiu . Los repaishs deu mieidia que's hèn en comun dab un vesin de taula diferent a cada còp entà s'obrir aus encontres. Lo vrèspe, de las activitats variadas, en ligam dab las tradicions locaus com la fòrça basca, la pelòta o la gastronomia, que permeten aus parents de méter en practica las nocions apresas drin mei de d'òra. Entà Christine, 65 ans, qui a volut partatjar aqueth moment dab la soa arrèrhilha Hegoa, qu'ei un vertadèr plus . « Dens los estagis immersius que's va plan luenh dens lo vocabulari, la gramatica, que s'apren causas puntudas . Ací, qu'ei hèra mei practic e orientat sus la vita de cada dia. » Un bagatge dont espèra se servir entà parlar mei aisidament dab los sons mainatges e arrèrhilhs, tots dejà adaises dab la lenga.

Après quate dias de partatge, l'immersion que s'acabarà dissabte de l'auta part deus Pirenèus a Pasaia on las familhas visitaràn la fabrica d'Albaola qui sauvaguarda lo patrimòni maritime basco en restaurant batèus ancians. Ua faiçon de's reconnecter tanben a la vita e a l'istòria deu territòri. « la lenga, n'ei pas ua fin en si. Que's los vòu mostrar que pren rasic dens quauquarren en mei gran qui ei la cultura, lo patrimòni e l'identitat de País Basco », que defen Eneko Gorri . L'an qui vien, qu'imagina prepausar autas formulas entaus debutants mes tanben entaus bascofònes qui cèrcan de víver, eths tanben, aqueth tipe d'experiéncias collectivas.
Ua jornada entà s'iniciar a l'occitan gascon en familha
L'associacion Òcbi Aquitània que prepausa despuish mantua annada en Bearn e dens Lanas ua jornada d'iniciacion a l'occitan gascon batejada « Familha en Lenga » destinada a las familhas. Lo matin los parents que's pòden iniciar a la lenga occitana dens los locaus de l'escòla mentre que los mainatges participan a activitats miadas per animators occitanofònes. Après un picnic partatjat, tots que participan a ua caça deu tesaur entà facilitar los escambis enter parents e mainatges. Lo concèpte qu'ei en projècte a País Basco en 2025 dab l'escòla bilingua francés occitan de Bidaishe.